Alerjik rinit Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Alerjik rinit Nedir? Belirtileri ve Çeşitleri nelerdir? Özellikle bahar ayları başta olmak üzere hayatın akışında karşılaşılabilecek alerjen maddelere karşı gelişen tepkimeler insan hayatını ve konforunu olumsuz etkileyen şeylerden biridir.

Alerji nedir?

Alerji, bağışıklık sisteminde bir sorun olan kişilerde normal insanlarda herhangi bir soruna sebep olmayan madde veya maddelere karşı gelişen reaksiyonlardır. Vucut bu maddeleri düşman olarak algılar ve tepki verir. Bu tepki burunda olursa alerjik rinit, akciğerlerde olursa alerjik astım, gözlerde olursa alerjik konjoktivit, ciltte olursa da alerjik dermatit olarak isimlendirilir.

Rinit nedir?

Rinit, burnun iç kısmındaki mukozanın enflamasyonu, ödemi veya iltihabıdır. Bu çeşitli etmenlerle oluşabilir. Bir viral enfeksiyon ile olabileceği gibi alerjen bir maddeye karşı da gelişebilir. Eğer alerjen ile kaynaklı ise buna alerjik rinit adı verilir. Alerjen maruziyetine bağlı olarak bazen sadece mevsimsel olabileceği gibi (Mesela çiçek tozları veya polenler) maruziyet tüm yıl boyu gerçekleştiği için yıl boyu da sürebilir.

Alerjik rinitte hangi şikâyetler vardır?

alerjik rinit nedir

Solunum sistemine ait yakınmalar söz konusu olduğu gibi genellikle göz alerjisine ait bulgular da eşlik eder. Bu sebeple burunda tıkanıklık, kaşınma, akıntı, üstüste gelen hapşırmalar, geniz akıntısı, yüzde basınç ve şişlik gibi şikayetler olur. Gözlerde kaşınma, kızarıklık, sulu akıntı, gözaltlarında morluk oluşur. Boğazda yanma, ağrı, öksürük, kaşıntı hissi, ses kısıklığı ve tat bozukluğu olabilir. Alerjik rinit olan kişilerin nefes almakta yaşadıkları güçlük neticesinde uykudan sık uyanma, horlama, boğaz kuruluğu gibi şikayetleri de olur. Uyku kalitesi bozulur ve buna bağlı olarak da gün içinde uyuklamaya ve verimlilikte düşme görülür.

Alerjik rinit çeşitleri nelerdir?

Alerjik rinit üç grupta sınıflandırılır.

Mevsimsel alerjik rinit: Şikâyetler genelde ilkbahar veya sonbaharda olur. Vücudun alerjen olarak algıladığı maddeler bu mevsimlerde görüldüğü için şikayetler de genelde bu mevsimlerde görülür. Alerjen maddeler ilk baharda ağaç ve çiçek polenleri iken son baharda ise otlardan kaynaklı polenlerdir.

Yıl boyu süren alerjik rinit: BU rinitte genelde alerjenler ev tozları, küf, evcil hayvanlara ait tüyler ve akarlardır. Sürekli maruziyet söz konusu olduğu için şikayetlerde yıl boyu sürecektir.

Mix tip: Her iki tip bir arada görülür. Alerjik rinit genelde mevsimsel başlar ve yıllar içinde yıl boyu süren forma dönebilir.

Alerjik rinit ne sıklıkta ve kimlerde görülür?

Alerjik rinit oldukça sık rastlanılan bir tablodur. Büyük oranda sosyokültürel olarak yüksek toplumlarda görülür ve sıklığı %20’dir. Altında genetik farklılıklar vardır ve çevresel faktörler hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Yapılan çalışmalarda çiftlikte yaşayan çocuklarda alerjik rinit, şehirde yaşayanlara göre çok daha düşük oranlarda görülmüştür. Başlangıç yaşı erken çocukluk dönemi iken 30 veya 40’lı yaşlarda da ortaya çıkabilir. Şehir değişikliği, iş değişikliği, ortam değişikliği, okul değişikliği hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran faktörlerdir.

Alerjik rinit tanısı nasıl konulur?
Alerjik rinit tanısı iyi bir anamnez ve fizik muayene ile konabilir. Ancak tedavi planının yapılması için alerji testleri de yapılabilir. Ancak alerji testinde alerjenin tespit edilememesi alerjin rinit tanısının olmadığını göstermez. Eğer alerjen tespit edilebilirse, imkan varsa alerjenden uzaklaştırılır veya aşı tedavi alternatifi hastaya sunulabilir.

Alerjik rinit tedavisi Nasıldır?

Alerjik rinit için strandart bir tedavi protokolü yoktur. Hastaya, şikayetlerine ve bulgularına göre değişebilir. Hastanın yaşı, genel durumu, eşlik eden hastalıkları, hastalığının şiddeti ve tedaviye uyumu gibi etkenlere göre bireysel bir tedavi planlaması yapılır. Tedavi alternatifleri şunlardır:

İlaç tedavisi:  Burun tıkanıklığını giderecek uygulamalar tedavinin her aşamasında vardır. Bunu için serum fizyolojikli burun spreyleri veya damlalar her yaşta ve hatta gebelikte rahatlıkla kullandığımız uygulamalardır. Bu sayede burnun mekanik temizliği yapılmış olur. Bunlardan farklı olarak kortizon içeren burun spreyleri alerjik rinitte birinci basamak tedavi olarak değerlendirilir. Kullanım talimatına uygun olarak kullanmak önemlidir. Eğer baş öne doğru eğilerek sprey her burun deliğine ikişer defa sıkılır, ardından içe doğru nefes çekilir ise spreyin etkisi artırılır. Doktorun önerileri doğrultusunda burun açıcı (dekonjestan) ilaçlar kullanılabilir ve tedavi süresi doktor başka bir şekilde önermediği takdirde 5-7 gündür. Yan etkileri de olan bu ilaçlar kalp, tansiyon, prostat büyümesi olanlar ve glokom hastalarında dikkatli kullanılmalı ve muhakkak doktor tavsiyesi ve kontrolü altında alınmalıdır. Gerek olması halinde antihistaminik adı verilen burunda akıntı, hapşırma ve kaşıntıya iyi gelen haplardan da bir ya da iki ay düzenli kullanılabilir.

Korunma tedavisi: Alerjik rinitte en önemli tedavi korunmadır. Alerjenin tespit edilmesi durumunda bundan uzak durmak en etkin ve zararsız tedavi şeklidir. Bu noktada sınırlı maddelere karşı yapılıyor da olsa alerji testlerini yaptırmak önemlidir. En sık görülen alerji sebebi ev tozlarıdır. Eğer böyle bir durum varsa gece yatılan odada alınacak basit önlemler ve düzenlemelerle sorun büyük oranda çözülecektir. Hayvan tüyü alerjisinde hayvanın mutlaka ortamdan uzaklaştırılması gerekir.

Buna rağmen alerjenler 3-4 ay ortamda kalabilir. Polen alerjisinde polen mevsimine dikkat etmek gerekir ve polen yükünü ortamda tutmayacak her türlü önlem alınmalıdır.

Diğer tedavilerden hangisi alınırsa alınsın korunma mutlaka yapılmalıdır. Bu bir yaşam biçimidir ve gelecekte astım gibi ciddi bir hastalıkla karşılaşmamak için alerjenden ömür boyu korunulmalıdır.

İmmünoterapi (tabletle aşı tedavisi): Alerjik rinitin kalıcı tedavisi aşı terapisidir. Temel prensip alerjenin az dozlarda verilerek bu maddeye karşı duyarsızlaştırmayı sağlamaktır. Bu tedavi bir süreç alır ve yaklaşık üç buçuk yılı bulur. Başlangıçta küçük dozlardan başlanır ve süreç içinde doz arttırılarak devam edilir. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki başarı oranı %60-90’dır.

Eğer tek bir maddeye karşı alerji söz konusu ise başarı oranı ok daha yüksek olabilir. Alerjik prick testi hastanın tedaviye uygun olup olmadığını göstermesi açısından önemli bir testtir.

Cerrahi tedavi: Cerrahi tedaviler ancak yardımcı tedavi olarak kullanılabilir. Solunum pasajını rahatlamaya yönelik bir takım küçük cerrahiler yapılabilir. Ana tedavi değildir. Şayet, yaşam biçimi değişmediyse ve hasta düzenli bir takipte ve doğru tedavide değilse tedavi çok zordur.

Alerji testi nasıl yapılır?
Alerji deri testi, kan testlerinden çok daha güvenilir testtir. 5 yaşından itibaren yapılabilen en güvenilir alerji testidir. Testin ön koşulu, hastanın son 1 hafta içinde antihistaminik dediğimiz ilaçları kesmiş olmasıdır. Test ön koldan yapılır ve çok çabuk sonuç verir. Oldukça kolay bir testtir.

Bizimle iletişime geçmek için TIKLAYINIZ

Bizi sosyal medya hesaplarımız üzerinden takip etmek için TIKLAYINIZ