Asperger Sendromu nedir?Asperger sendromu nasıl teşhis edilir? Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger’in 1944 tarihli bir çalışması sonunca bu tanım literatüre girmiştir. Artık Asperger sendromu profiline uyan birçok kişiye Otistik Spektrum Bozukluğu teşhisi konuyor.
Otizm farklı bulguların bir arada olduğu bir spektrum durumudur. Otizmli hastalar belirli zorlukları yaşarlar, ancak otistik olmak onların hayatlarını farklı şekillerde etkiler. Asperger sendromlu bazı kişilerin zihinsel sağlık sorunları veya başka sıkıntıları da vardır, bu da insanların farklı düzeylerde ve şekillerde desteğe ihtiyacı olduğu anlamına gelir. Asperger sendromlu kişiler dünyayı diğer insanlardan farklı görür, duyar ve hisseder.
Asperger sendromlu insanlar, birçok otistik insanın sahip olduğu öğrenme güçlüklerine sahip değilken bazı konularda öğrenme güçlükleri olabilir. Konuşma ile daha az problem yaşayabilirler ancak yine de dili anlama ve işleme konusunda zorluk yaşayabilirler.
Doğru türde bir destekle, tüm otistik insanlara kendi seçtikleri daha tatmin edici bir yaşam sürmeleri için yardım edilebilir.
Asperger sendromu ne kadar yaygındır?
Asperger sendromu sanıldığından çok daha yaygındır. Birleşik Kralık’ta yaklaşık 700.000 vaka vardır. Bu rakam %1’den fazlaya tekabül eder. Erkeklerde ise daha sık görülmektedir.
Asperger sendromlu insanlar dünyayı nasıl görür ?
Asperger Seondromlu bazı insanlar dünyayı daha bunaltıcı görürken özellikle diğer insanlarla ilişki kurmak ve anlamak, günlük işlere katılmakta zorluklar yaşayabilirler. Asperger sendromlu hastalar neden farklı olduklarını merak ederler ve sosyal farklılıklarının insanların onları anlamadığının işareti olduğunu düşünürler. Otistik çocukların ebeveynleri toplum tarafından çocuklarının yaramaz olarak görüldüklerini düşünürken, yetişkinler ise toplumun kendilerini yanlış anladıklarını söylerler.
Asperger sendromu teşhisinin önemi
İnsanlar resmi olarak konan teşhisin gereksiz bir etiket olduğunu düşünürken bir çoğu ise kapsamlı bir değerlendire ile beraber bu tanıyı almak isterler. Çünkü bu teşhisin neden bazı sorunları yaşanabileceğini anlamalarına yardımcı olur ve insanların çeşitli hizmetlere erişimi ve destek alınmasına katkısı vardır.
Asperger Sendromlular sosyal iletişimde ve etkileşimde kalıcı zorluklar ve farklılıklar yaşalar. Erken çocukluk döneminden itibaren günlük yaşamlarını olumsuz etkileyecek şekilde sınırlandıran ve tekrarlayıcı davranış, çeşitli etkinlik ve ilgi kalıpları vardır.
Teşhis sürecinde genellikle multidisipliner bir ekiple yürütülür. Bu ekip içerisinde konuşma ve dil terapistleri, çocuk ve ergen ruh sağlığı hastalıkları uzmanı, psikolog gibi çeşitli uzmanlar bulunur. Asperger sendromu hastadan hastaya çok değişken bulgularla seyreder. Bu sebeple tanı koymak oldukça zordur. Genellikle otizmden daha geç teşhis edilir ve bazı bulgular yetişkinliğe kadar anlaşılmayabilir. Bu sebeple de erişkinlik dönemine kadar tanı konamayabilir.
Otistik bireyler, genelde normal insanlardan farklı iletişim kurarlar. Asperger sendromlu bireylerde böyledir. Mimik ve jestleri, ses tonunu yani hem sözlü hem sözlü olmayan iletişimi yorumlamakta zorluk çekerler. Anlamaları biraz daha uzun sürebilir.
Bazı otistik bireyler sözlü iletişimi çok iyi anlarlarken yüz ifadeleri, ses tonu, şakalar, soyut kavramları anlamakta zorlanırlar. Bu özellikler farklı şekillerde tezahür edebilir. Mesela Asperger sendromlu birey çok komik veya alaycı olabilirken alay konusu olmayabilir. Asperger sendomlu biryler genellikle çok iyi dil becerilerine sahiptir ama yine de konuşmalar esnasında başkalarının belentilerini anlamakta güçlük çekebilirler. Bazen karşısındaki bireyin söylediklerini tekrarlarlar veya kendi ilgi alanları üzerinde uzun uzun konuşmakta zorlanabilirler. Aperger seondromlu bireyler bilgyi işlemekte zorlanabilir ve bu durum uzun zaman alabilir. Bu sebeple de soyut ifadeler yerine tutarlı bir dili anlamayı daha kolay bulabilirler.
Asperger sendromlu bireyler genellikle diğer insanları anlamakta ve kendi uygularını ifade etmekte zorlanabilirler. Bu sebeple sosyal aktivitelerde zorlanabilirler. Asperger sendromlu bireyler duyarsız olmak istemeselerde öyle görünebilirler. Diğer inşalar tarafından aşırı yüklenildiğinde yalnız kalmak isterler. Başkalarından teselli aramayı istemezler. Garip veya sosyal olarak uygunsuz davranış sergiliyor olarak değerlendirilirler. Tüm bunlar bu bireylerin duygusuz veya empatiden yoksun oldukları manasına gelmez.
Çoğu durumda otistik olmayan insanlardan daha empatik veya duygusal olarak farkındalıkları yüksek olabilirler. Sadece alışılagelmiş şekilde ifade edemezler. Bu sebeple de arkadaşlık kurmakta zorlanabilirler. Arkadaş edinmek isteselerde nasıl hareket etmeleri gerektiğini bilemeyebilirler. Bazen ise bazı bireyler gerçekte olduklarından çok daha sosyal de görünebilirler.
Birçok otistik yetişkin, etrafındakileri taklit ederek veya bir senaryo öğreniyormuş gibi bir olaydan önce söyleyeceklerini hazırlayarak daha geleneksel becerilerini geliştirir ancak bu da oldukça zor ve yorucu olabilir.
Tekrarlayan davranışlar ve rutinler
Asperger sendromlu insanlar için dünya her gün tahmin edilemez ve kafa karıştırıcı bir yer gibi görülebilir. Okula veya işe her zaman aynı şekilde seyahat etmek veya kahvaltıda tamamen aynı yemeği yemek isteyebilirler. Kuralların kullanımı da önemli olabilir. Bir kişiye, bir şeyi yapmanın ‘doğru’ yolu öğretildikten sonra, farklı bir yaklaşım benimsemesi zor olabilir. Değişim fikri konusunda rahat olmayabilirler, ancak değişikliklere önceden hazırlanabilirlerse daha iyi başa çıkabilirler.
Odaklanmış ilgi alanları vardır.
Asperger sendromlu birçok birey genellikle oldukça genç yaşlardan itibaren yoğun ve yüksek düzeyde ilgi alanlarına sahiptirler. Bu ilgi alanları zamanla değişebildiği gibi ömür boyu da sürebilir. Bu ilgi alanları, sanattan müzikten trenlerden bilgisayardan veya başka aşka ilgi alanlarından olabilir. Bazen olağan dışı ilgi alanları da olabilir. Mesela bir birey çöp toplamayı severken teşvikle geri dönüşüm alanına ve çevreciliğe ilgi duymaya başlayabilir. Bu sebeple birçoğu bu ilgi alanlarını meslek, gönüllülük veya diğer anlamlı kariyer veya işlere yönlendirebilir. Bu tür şeylerin peşinden koşmayı refahları ve mutlulukları için temel olarak görebilirler.
Bizimle iletişime geçmek için TIKLAYINIZ
Bizi sosyal medya hesaplarımız üzerinden takip etmek için TIKLAYINIZ